Een cliënt heeft vorige week met zijn persoonlijk begeleider afspraken gemaakt over het afsluiten van zijn koelkast. Hij snapt waarom de kastjes op slot gaan en met hem samen worden opengemaakt als hij eten gaat koken. Het is een afspraak die hij begrijpt. Hij vindt het echter niet altijd leuk, en zo nu en dan verzet hij zich tegen de afspraak. Hij meldt zich bij de cliëntenvertrouwenspersoon. Zijn persoonlijk begeleider had hem verteld dat het niet uitmaakt voor de toepassing van onvrijwillige zorg of hij de afspraak begrijpt of niet, is dat echt zo vraagt hij?
Antwoord:
In de Wet zorg en dwang wordt geen onderscheid gemaakt tussen een cliënt die wilsonbekwaam ter zake is en zich verzet en een cliënt die wilsbekwaam ter zake is en zich verzet. Zodra er sprake is van verzet, moet zorgvuldig worden bekeken door een zorgverantwoordelijke of onvrijwillige zorg echt de enige optie is. Wellicht zijn er nog alternatieven te bedenken. Ook is relevant wat eigenlijk het ernstig nadeel is voor de cliënt.
Het moet echter wel duidelijk zijn of een cliënt wilsbekwaam is of niet. Bij elke vorm van onvrijwillige zorg moet dat helder zijn. Begrijpt de cliënt de maatregel? Overziet hij de gevolgen? Er kunnen op dat moment ook ethische vragen gaan spelen. Ga je het verzet van een cliënt die wilsbekwaam ter zake is overrulen? Bijvoorbeeld als het gaat om eten. Het is belangrijk dat een CVP hierover het gesprek aangaat met de cliënt en dit samen met hem verkent. Ook is het denkbaar dat ze samen gaan praten met de zorgverantwoordelijke.